Nazwa skądś znajoma, słyszana w telewizji, w radiu oraz widywana w gazecie. W szkole coś było, jednak nie do końca wiadomo, o co chodzi. Znowu informacja, że nagroda za najlepszy reportaż została przyznana. Co jest w takim razie reportażem?
W artykule znajdziesz:
- Cechy gatunku oraz podział reportaży
- Jak napisać reportaż
- Wybór najznakomitszych reportaży
Zobacz również: Książki, które warto przeczytać – tytuły, których lektury nie będziesz żałował!
Czym jest reportaż?
Jest to gatunek na pograniczu literatury faktu, publicystyki oraz literatury pięknej. Nazwa wzięła się od łacińskiego słowa reportare, które znaczy donosić o czymś, ludziom, którzy tego nie widzieli. Jego zadaniem jest przedstawienie faktów zgodnie z rzeczywistością przy pomocy artystycznych środków wyrazu.
Reportaż to forma dziennikarska, która łączy w sobie elementy literackie i dokumentalne, mająca na celu dogłębne przedstawienie jakiegoś tematu, wydarzenia, osoby, społeczności czy kwestii społecznych. Reportaż różni się od typowego artykułu informacyjnego tym, że skupia się na opowiadaniu historii, często z perspektywy pierwszej osoby, i stawia na emocjonalne oraz ludzkie aspekty tematu.
Główne cechy reportażu to:
- Narracja – Reportaż opowiada historię, często korzystając z technik literackich, takich jak dialogi, opisy, czy budowanie napięcia.
- Głębokie badanie tematu – Reportażysta zazwyczaj dokładnie bada swój temat, spędzając czas na miejscu, rozmawiając z osobami zaangażowanymi czy bezpośrednio dotkniętymi przez opisywane wydarzenia.
- Elementy wizualne – Często towarzyszą mu zdjęcia, filmy lub inne elementy multimedialne, które pomagają czytelnikowi lepiej zrozumieć kontekst i atmosferę opisywanej historii.
- Osobiste zaangażowanie – Reportażysta może włączyć swoje własne refleksje i przeżycia, co różni reportaż od obiektywnie pisanych artykułów informacyjnych.
Reportaż ma na celu nie tylko poinformować, ale również wywołać reakcję emocjonalną i skłonić do refleksji. Może być publikowany w gazetach, czasopismach, w telewizji czy w formatach online, często służąc jako głębokie spojrzenie na ważne, ale niewystarczająco rozumiane tematy.
Sam reportaż zaś można podzielić ze względu na sposób realizacji oraz miejsce jego publikacji:
- pisany, który zamieszczany jest w prasie, bądź wydawany w formie książkowej
- radiowy w formie ścieżki dźwiękowej, który emitowany jest przez rozgłośnie radiowe, obecnie też w formie podkastu,
- filmowy – gatunek filmu dokumentalnego, który nie narzuca interpretacji pokazanych faktów,
- telewizyjny pokazujący migawki połączone z interpretacją na podstawie wyłącznie tego co przedstawiane jest w kadrze,
- fotoreportaż bazujący na zdjęciach, z rzadkim użyciem słów.
How to, czyli jak zrealizować swój reportaż
Istotne jest, aby wybrać dobry temat – coś na czasie, aktualny problem czy trend. Jednak kunszt polega na to, by zrealizować go w nietuzinkowy sposób, zebrać materiały, porozmawiać z kilkoma osobami oraz przekazać własne obserwacje, bo to właśnie indywidualne podejście do tematu jest atutem. Ważne jest, aby treść bazowała na prawdzie i była wiarygodna, bo zadaniem reportażu jest, żeby przedstawić fakty. Realizacja natomiast jest dowolna, jeśli chcesz opowiedzieć historię za pomocą obrazów, dźwięku czy słów – wybór należy do Ciebie.
Znane reportaże, których nazwy na pewno kojarzysz
Tekstem, z nazwą którego spotkałaś się co najmniej raz w życiu jest dzieło Hanny Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem”, a wiem to stąd, że jest to lektura szkolna. A także obiły Ci się o uszy nazwiska takie jak Mariusz Szczygieł, Wojciech Tochman, Filip Springer, Jacek Hugo-Bader czy Justyna Kopińska – wszyscy są polskimi autorami reportaży. Warto też wspomnieć o „Antologii polskiego reportażu” redakcji właśnie Mariusza Szczygła, który w trzech tomach zamieścił wzorowe teksty polskich autorów.
Reportaż jest bardzo życiowym gatunkiem, ponieważ odpowiada na pytania codzienności, ale też opowiada o tym, o czym nie wszyscy wiedzą – daje nową perspektywę, stymuluje poznawczo. Warto więc raz na jakiś raz sięgnąć po reportaż i dowiedzieć się co w świecie piszczy.
Sprawdź również: Kim jest mól książkowy?
