Parafraza (pochodząca od greckiego słowa „paráphrasis” oznaczającego „omówienie; opowiadanie”) to swobodna reinterpretacja tekstu lub tłumaczenia, które rozwija lub modyfikuje treść oryginału, zachowując jednak jego zasadniczy sens. Jest to przeciwieństwo metafrazy, czyli literalnego przekazu słowo w słowo. Parafraza jest zrozumiała tylko wtedy, gdy odwołuje się do dzieła powszechnie znanego.
Sprawdź też: Co to jest analogia? Definicja z przykładami
Definicja parafrazy
Parafraza to forma przekształcenia tekstu, w której wyraża się tę samą treść za pomocą innych słów lub struktur językowych, zachowując przy tym pierwotny sens. Parafraza jest często używana w celu wyjaśnienia, interpretacji lub przekazania informacji w bardziej zrozumiały sposób, a także do uniknięcia plagiatu poprzez przetwarzanie tekstu źródłowego na własne sformułowania. Ważne jest, aby parafraza nie zmieniała znaczenia oryginału, lecz jedynie sposób jego wyrażenia.
Parafrazy składniowe
Parafrazy składniowe to takie przekształcenia zdania, które nie zmieniają ich znaczenia, ale przekazują treść przy użyciu innych konstrukcji składniowych. Przykładowo: „Perfumy ładnie pachną” → „Perfumy mają ładny zapach”.
Parafrazy słowotwórcze
Parafrazy słowotwórcze polegają na zastąpieniu wyrazu pochodnego dłuższym związkiem wyrazowym, np. „podróżnik” → „(ten), kto podróżuje”.
Co daje nam umiejętne zastosowanie parafrazy
Umiejętność parafrazowania jest istotną częścią kompetencji językowych. Umożliwia nam streszczanie cytatów, wypowiedzi. Dzięki parafrazie lepiej rozumiemy pewne teksty literackie i możemy swobodnie przekazywać konkretne informacje poprzez modyfikacje słowne.
Parafraza a prawa autorskie
Prawa autorskie to temat rzeka. Jednak na pytanie, czy parafraza nie narusza praw autorskich, odpowiedź brzmi: to zależy. Jeżeli chcemy użyć parafrazy konkretnych słów i się pod nimi podpisać, należy wtedy podać autora pierwotnej wersji. Natomiast gdy chcemy zmienić sens, np. przysłowia czy tekstu piosenki w luźnej rozmowie, ogranicza nas tylko kreatywność.
Podsumowanie
Parafraza jest ważnym elementem naszego języka, umożliwiającym skuteczne i precyzyjne przekazywanie informacji. To narzędzie, które pomaga nam lepiej zrozumieć i interpretować teksty, zarówno te literackie, jak i codzienne wypowiedzi. To co czyni parafrazę tak cennym narzędziem, to jej zdolność do zachowania zasadniczego sensu informacji, jednocześnie umożliwiając jej swobodne modyfikację.
